Bugüne kadar 133 ülkede üstlendiği projelerin toplam büyüklüğü yarım trilyon dolara yaklaşan Türk müteahhitler, geçmişten bu yana faal olduğu Balkanlar’da yeni bir hareketlilik yaşıyor. Türk müteahhitlerin gurur veren uluslararası projelere imza attığını ifade eden TMB Başkanı M. Erdal Eren, "Rusya-Ukrayna savaşının küresel çaptaki olumsuz etkileri sürerken; Suudi Arabistan ve Irak da dahil olmak üzere geleneksel pazarlarımızı yakından takip ediyor, özellikle Sahra-altı Afrika’da yeni pazarlara açılıma ağırlık veriyoruz. Yakın bağlarımız ve önemli iş tecrübemiz bulunan Balkan ülkeleri de son dönemde proje ve yatırım olanaklarıyla dikkat çekiyor. Bu pazarlarda rekabet gücümüz son derece yüksek olup son olarak Romanya’da Başbakan Yardımcısı ile gerçekleştirdiğimiz görüşmede bizzat ifade edilen, henüz resmen açıklanmamış olmakla birlikte 2,5 milyar dolar tutarındaki alt yapı ihalesini müteahhitlik firmalarının kazandığı yönündedir. Ülkede ihale hazırlığı aşamasında bulunan 3 milyar dolarlık proje için de en güçlü adayız” dedi.

Bugüne kadar 133 ülkede 478 milyar dolar değerinde 11 bin 717 proje üstlenen Türk inşaat sektörü, küresel pazarda devam eden Rusya-Ukrayna savaşının olumsuz etkilerini telafi etmek için çalışıyor. Türk müteahhitlik firmalarının geçmişten bu yana faal olduğu Balkanlar da şimdilerde sektör için yeniden çeşitli fırsatlar sunuyor. Ülkeler arasında coğrafi, tarihi ve kültürel yakınlığın avantaj sağladığı bu bölge, aynı zamanda Avrupa Birliği’nin (AB) genişleme süreci nedeniyle ve ekonomik büyüme bakımından sahip olduğu hızlı gelişim potansiyeliyle öne çıkıyor. Pek çok Balkan ülkesi, son dönemde AB fonları ile alt ve üst yapı yatırımlarına hız vermiş durumda. 

Bölgenin finansman imkânları artıyor

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı M. Erdal Eren, konuya ilişkin olarak şu değerlendirmede bulundu: “Müteahhitlerimiz küresel pazarda uluslararası standartlarda, zamanında ve uygun maliyetli iş yapma kabiliyetleri, zor ve riskli coğrafyalarda sahip oldukları iş deneyimi ve ilişki geliştirme becerileriyle öne çıkıyor. Rusya-Ukrayna savaşının küresel çaptaki olumsuz etkileri sürerken; Suudi Arabistan ve Irak da dahil olmak üzere geleneksel pazarlarımızı yakından takip ediyor, özellikle Sahra-altı Afrika’da yeni pazarlara açılıma ağırlık veriyoruz. Yakın bağlarımız ve önemli iş tecrübemiz bulunan Balkan ülkeleri de son dönemde proje ve yatırım olanaklarıyla dikkat çekiyor. AB’nin genişleme süreci bölge ülkeleri için önemli değişimler getirmektedir. Nisan ayında Bükreş’e ziyaretimizde biraraya geldiğimiz Romanya Başbakan Yardımcısı ve Ulaştırma Bakanı Sayın Sorin-Mihai Grindeanu da henüz resmen açıklanmamış olmakla birlikte 2,5 milyar dolar tutarında altyapı ihalesini Türk müteahhitlik firmalarının kazandığını ifade etmiştir. Bununla birlikte Romanya’da 3 milyar dolarlık bir proje portföyünün de yakın zamanda Türk müteahhitlerinin tekliflerine açılacağını biliyoruz. Ayrıca Avrupa ülkelerinin genelinde ise savaşla birlikte ve Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında enerji yatırımları ile renovasyon projelerinden sektör için yeni fırsatlar oluşabilecektir. Yurt dışı müteahhitlik hizmetlerimizin ülkemiz ekonomisinde döviz girdisi, ihracat, istihdam ve sektörel rekabete katkısı bakımından önemi giderek artıyor. Dünyada bir marka haline gelen sektörümüzün hızını kesen şartlar düzenlendiği takdirde ülkemiz ekonomisine katkısının katbekat artmasını öngörüyor, yılın ilk 4 ayında 4,8 milyar dolar olan yeni proje tutarımızın yılsonunda 20 milyar dolara ulaşmasını bekliyoruz. Mevcut koşullar, potansiyel projeler için finansman ihtiyacını artırmış durumdadır. İlaveten yurt dışında Türk bankaları tarafından verilen teminat mektupları ve kontr-garantilerin doğrudan kabulünde yaşanan sıkıntıların ülkemiz diplomasisinin üst düzey ikili temaslarında gündeme alınması ihtiyacı önemini korumaktadır.” 

Romanya ilk sırada, Makedonya’da yeni projeler var

Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre Türk inşaat sektörünün bugüne kadar Balkan ülkelerinde (Arnavutluk, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Karadağ, Kosova, Makedonya, Romanya, Sırbistan, Slovenya ve Yunanistan) ulaştığı toplam iş hacmi 19,2 milyar dolar oldu. Böylece Balkan ülkeleri Türk müteahhitlerin yurt dışındaki toplam proje tutarından %4 pay aldı. Ülkeler arasında Romanya, 6,7 milyar dolarlık 197 projeyle ilk sırada yer alırken, ülkeyi 2,2 milyar dolar büyüklüğündeki 75 projeyle Bulgaristan ve yaklaşık 2 milyon dolarlık 43 projeyle de Makedonya izledi. Bu yılın Nisan sonu itibarıyla ise Makedonya’da alınmış toplam 700 milyon dolarlık 3 yeni proje dikkat çekerken, Romanya ve Bulgaristan pazarlarında da hareketlilik izlendi. Ayrıca yılın ilk 4 ayında bölgeden Hırvatistan ve Sırbistan’da çeşitli projeler üstlenildi. Yapımı devam eden projeler arasında enerji ve ulaştırma alt yapısı ile konut, devlet binaları ile turizm tesisleri inşası öne çıkıyor.

EK: TABLO

MÜTEAHHİTLERİMİZİN BALKANLARDAKİ PROJE DAĞILIMI (1972-2023/4 AY) 

Ülke                                    Proje  Sayısı     Proje Tutarı (Milyon $)                                                                                  

ROMANYA                                   197                           6.703                            

BULGARİSTAN                            75                           2.211                            

MAKEDONYA                              43                           1.991                            

ARNAVUTLUK                            37                           1.852                            

KOSOVA                                     30                           1.488                   

HIRVATİSTAN                             24                           1.245        

BOSNA HERSEK                       53                           1.213        

SIRBİSTAN                                72                               945       

SLOVENYA                                  3                               881       

KARADAĞ                                 55                               412       

YUNANİSTAN                            12                               217       

TOPLAM                                        601                        19.158